Стреске ?арсы жатты?улар
Та?ырыбы: Стреске ?арсы жатты?улар
Ма?саты: жатты?улар жасату ар?ылы ?атысушыларды? к??іл-к?йлерін к?теру.
Т?рі: тренинг
Жатты?у. «Мені? к??іл-к?йімні? т?сі»
Тренинг басында ?атысушылар?а т?рлі-т?сті ?а?аздар жапсырыл?ан пара? беріледі. ?атысушылар ?здеріне ?на?ан т?ске ?ол ?ояды. Тренинг со?ында д?л осындай т?рлі-т?сті пара? та?ы да беріледі ж?не тренингке неше адамны? ?андай к??іл-к?ймен келгендігі ж?не тренинг со?ында ?андай к?йде екендігі аны?талады.
Жатты?у. «Мені? атым ж?не ?асиетім»
?атысушылар ше?бер болып отырады, бір-біріне допты немесе ойыншы? беріп, ?здеріні? атын айтады ж?не ?здерінде бар ?асиеттерді есімінде, тегінде ж?не ?кесіні? атыны? бастап?ы ?ріптерінен басталатын ?асиеттерді айтады. Б?л жатты?уды «?арлы жентек» ?дісімен орындау?а болады: ?рбір келесі ?атысушы б??ан дейін айтыл?андарды ?айталайды ж?не ?зіні? аты мен ?асиетін ?осады.
Ж?ргізуші жатты?уды ?орытындылай отырып, ?атысушыларды? ?асиеттеріні? бір-біріне ??самайтынды?ын айтып, дегенмен барлы?ы бірге ж?мыс істейтіндігін атап к?рсетеді.
Жатты?у. «Мені? мекен-жайым»
?атысушылар ?здеріні? мекен-жайын бірдей айтады, ?ркім ?зіні? мекен-жайын бас?аларды? барлы?ы еститіндей етіп даусын шы?арып айтуы керек, содан кейін ж?ргізуші б?лмені? со?ында отыр?ан адамны? мекен-жайын ?айталауын с?райды.
Тест. «Сіз стресті ба?ындыра аласыз ба?»
Н?с?ау. Т?менде берілген с?ра?тар?а «и?», «жо?», «кейде» деп жауап бері?із.
1.Мен ?зімді ба?ытты сезінемін
2. Мен ?зімді ба?ытты ете аламын.
3. Мені шарасызды? сезімі мазалайды.
4. Мен стрестік ситуацияларда д?рі-д?рмек пен алкогольді? к?мегінсіз ?з-?зіме келе аламын.
5. Егер мен ?те ?атты стресс алсам, міндетті т?рде маманны? к?мегіне ж?гінер едім.
6. Мен ?ай?ыру?а бейіммін.
7. Мені? кейде бас?а біреу бол?ым келеді.
8. Мен кейде бас?а жерде бол?ым келеді.
9. Мені? к??іл-к?йім тез т?седі.
Тестті? кілті
0 – 3 ?пай. Сіз ?зі?ізді ?стай аласыз ж?не сіз ба?ытты адамсыз.
4 – 7 ?пай. Сіз стреспен орташа де?гейде к?ресе аласыз. Сізді? стрестік жа?дайда к?мектесетін ?дістерді пайдалан?аны?ыз ж?н.
8 ж?не одан жо?ары ?пай. Сізге ?зірге ?мірді? ?иынды?тарымен к?ресу о?ай болмайын деп т?р. Егер сіз ?зі?ізді? рухани ?уаты?ыз бен дене ?уаты?ызды са?та?ы?ыз келсе, онда сізге стресс жа?дайында к?мектесетін ?дістерді тиімді пайдалануды?йрену ?ажет.
Жатты?у. «Дыбысты? жатты?у»
Ма?саты: дыбысты? гимнастикамен таныстыру, рух пен денені? тыны?уы.
Дыбысты? жатты?уды бастамас б?рын, ж?ргізуші жатты?у ережесін т?сіндіреді: ?зімізді бір?алыпты, жайлы сезінеміз, тік т?рамыз, ар?амызды тік ?стаймыз. Алдымен м?рнымызбен тере? дем аламыз, ал дем шы?ар?анда дыбысты ?атты ?рі ?уатты етіп шы?арамыз.
Келесі дыбыстарды «?ндетіп» айтамыз:
А – барлы? а?за?а жайлы ?сер береді;
Е – ?ал?анша безге ?сер етеді;
И – ми?а, к?зге, м?рын?а, ??ла??а ?сер етеді;
О – ж?рекке, ?кпеге ?сер етеді;
У – ас?азан ма?ында?ы а?залар?а ?сер етеді;
Я – барлы? а?заны? ж?мыс істеуіне ?сер етеді;
М – барлы? а?заны? ж?мыс істеуіне ?сер етеді;
Х – а?заны? тазаруына к?мектеседі;
ХА – к??іл-к?йді к?теруге к?мектеседі.
ЖАРЫ?ТАР
Сізді? эмоционалды? жа?дайы?ыз
Тестті? кілті
- Егер сіз жары?тарды айналдыра ?оршаса?ыз, онда, сізді? д?л ?азіргі уа?ытта?ы жа?дайы?ыз м?з емес. Сізді? стресті бастан кешіруі?із м?мкін, сіз ?те ?обалжып, біреуге ?кпелеп ж?рсіз. Сізде жа?ымсыз эмоциялар толы.
- Егер сіз бір немесе бірнеше жары?ты? ішін бояса?ыз, онда сізді? бір н?рсе маза?ызды алуда, дегенмен сізді? жа?дайы?ыз бір?алыпты, сіз ?з проблема?ызды бас?аларды? к?мегінсіз шеше аласыз.
- Егер сіз жа?а жары?тар ?осып салса?ыз, онда сіз ?з эмоция?ызды бас?ара аласыз.
- Егер сіз жары?тарды? арасына бір затты? суретін салса?ыз, онда сіз ?иын с?тте мойымайтын, ?мірс?йгіш адамсыз. Сіз м??аймайсыз. Эмоционалды дені сау адамсыз.
- Егер сіз жары?ты? ?стіне немесе арасына адамны? немесе жануарды? суретін салса?ыз, Сізді? жа?дайы?ыз нашар, дегенмен сіз ?з проблема?ызды ойламау?а, жаман ойлардан аула? ж?руге тырысасыз.
- Егер сіз жары?тарды? шетін бір-біріне ?осса?ыз, Сіз шынды??а тіке ?арай алмайсыз, сіз ж?ртты? б?ріне ?з проблема?ызды? жо? екендігін айтасыз, біра? б??ан ?зі?із сенбейсіз.
- Егер сіз жары?ы?ызды шаршыны? ішіне орналастырса?ыз, онда Сіз ?зі?ізге сын к?збен ?арау?а бейімсіз, сізді? эмоция?ыз ?немі а?ылы?ыз?а ба?ынады.
- Егер сізді? сал?ан суреті?із д??гелек т?різді болса, онда Сіз ?з эмоциялары?ызды бас?алар?а к?рсету ар?ылы же?есіз.
?орытынды. К??іл-к?йі?із т?сі?кі немесе ашулы болса?ыз, к?ш ?ажет ететін ж?мыс істе?із: ба?шада ж?мыс істеп, ары?тарды тазала?ыз, ?й жи?аздарын ауыстыры?ыз немесе ?йдегі ескі ыдыстарды сындыры?ыз. Немесе ауыл сыртына шы?ып ай?айла?ыз. Б?ндай адекватты емес ?рекеттер адамды стрестен ??т?ару?а к?мектеседі. Таби?ат аясына шы?ып демалы?ыз. Таби?атты? т?рлі ??былыстарын тамашала?ыз.
- Адамдар?а ?арап жиі к?лімде?із ж?не олармен ??гімелесі?із. Б?л ?арапайым ?ана н?рсе, солай емес пе? Ашулан?анда бетті? 72 б?лшы? еті, ал к?лімдегенде беттегі 14 б?лшы? ет ж?мыс істейді екен. Еске т?сірі?із: к?лімдеу, б?л сізді? бас?алардан бай?айтын бірінші н?рсе?із.
З.Зиглар «Жетістікке жету»
СТРЕСКЕ ?АРСЫ ?ДІСТЕР
9 профилактикалы? ереже
Бізді? ?мірімізді? жылдамды?ыны? ?дей т?скені сонша, б?л тек бізді? ж?йке ж?йемізге ?сер етіп ?ана ?оймай, адамны? денсаулы?ына да кері ?серін тигізуде. ?алымдар ?азіргі «?ркениетті» адамдар?а «стерсстік ?оршауда» ?алып ?алмас ?шін ?здеріні? ?дістерін талмай шы?аруда. Т?мендегі беріліп отыр?ан ?дістер австралиялы? мамандарды? ?сын?ан ?дістері.
- Аптада?ы жарты к?нді ?зі?ізге ?найтындай етіп ?ткізі?із: суда ж?зі?із, биле?із. Демалып, ?ыдыры?ыз немесе ба?та?ы орынды??а отыры?ыз. ?зі?ізді тек ?ана ж?мыс?а арна?анды то?таты?ыз.
- К?ніне бір реттен кем емес ?зі?ізге е? ?ымбат адам?а жылы с?з айты?ыз. Оны? сізге де сондай жауап ?айтаратынды?ына к?м?ні?із болмасын.
- Аптасына 2 немесе 3 рет дене жатты?уын жаса?ыз. Жатты?улар адамды мезі ететіндей болмасын, егер жатты?удан кейін сізге душ ?абылдау керек болса, онда сіз бір н?рсені д?рыс істемеді?із немесе жатты?уды д?рыс жасамады?ыз.
- Суды к?бірек іші?із, денені ?алыпта ?стау ?шін к?ніне 1-1,5 литр су ішу ?ажет.
- Аптасына бір рет ?зі?ізге «зиянын» тигізетін іспен де айналысып к?рі?із. ?зі?ізді ба?ылауда ?ста?ыз, егер б?л ?деттерді ?айталай беріп да?ды?а айналдырып алса?ыз, онда сіз ипохондрик (ешкімні? айт?анын елемейтін адамдар) боласыз.
- ?з ?мірі?ізді б?зу?а асы?па?ыз. Сізге келген кейбір хаттар мен телефон ?о?ырауларына к??ілі?із со?паса жауап бермей-а? ?ойы?ыз. Ж?мысы жо? кейбір адамдар сізге ?намайтын ж?не керек емес ??гімелерді айтып сізді? ?мірі?ізді? минуттарын, са?аттарын ?рлауда, с?йтіп сізде стресстер ту?ызуда.
- К??іл-к?йі?із т?сі?кі немесе ашулы болса?ыз, к?ш ?ажет ететін ж?мыс істе?із: ба?шада ж?мыс істеп, ары?тарды тазала?ыз, ?й жи?аздарын ауыстыры?ыз немесе ?йдегі ескі ыдыстарды сындыры?ыз. Немесе ?ала сыртына шы?ып ай?айла?ыз. Б?ндай ?рекеттер адамды стресстен ??т?ару?а к?мектеседі.
- К?ніне е? аз дегенде бір банан же?із. Онда барлы? витаминдер, микроэлементтер бар, сонымен ?атар оны? энергетикалы? ??ндылы?ы жо?ары.
- ?зі?ізге жазатын ?ондыр?ысы бар телефон аппаратын сатып алы?ыз. Б?л сізге ?рбір ?о?ырау келген сайын орны?ыздан т?рмауы?ыз ?шін ж?не сізге ?ажет барлы? а?паратты алу ?шін ?ажет.
Онша ?иын емес ?дістер, келісесіз бе? Б?л ?дістерді орындау ар?ылы сіз к?птеген стрестерден аула? боласыз.
Источник
«Стресс ж?не одан арылу жолдары» (Ауданды? семинар-тренинг)
«Стресс ж?не одан арылу жолдары»
(Ауданды? семинар-тренинг)
Орында?ан: «?ызылт?бе лицейі»
педагог-психолог: Балымбетова А.С.
2014-2015 о?у жылы
Семинар тренинг жоспары
Та?ырыбы: Стресс ж?не одан арылу жолдары.
- Стресс туралы т?сінік беру.
- Стрессті? адам денсаулы?ына кері ?серін т?сіндіру.
- Тренинг — жатты?улар ар?ылы стресстен арылту.
Міндеттері:
- Позитвті ойды дамыту.
- Стресстен арылу?а психологиялы? ке?ес беру.
К?рнекіліктер: Видеоролик, слайд, т?рлі т?сті ?а?аздар, тренинг-жатты?улар.
Стресс – адамны? мазасызды?ынан туындайтын к?біне ?зі бейімделмеген ж?мыстарды? шамадан тыс болуына байланысты бейімделген психикамен организмні? ?згерістерге ?шырауына ?келетін процесс ретінде саналады. «Стресс» а?ылшын с?зі, аудармасы «?ысым, тартылыс, ?ысым келтіру» деген ма?ынаны білдіреді. Е? ал?аш?ы рет стресс с?зіне аны?тама берген канадалы? физиолог Ганс Селье.
Келген ?она?тар мен ?атысушыларды? стресстік жа?дайын аны?тау. (Слайд)
Мазасызды? пен ?ысымны? н?тижесін аны?тау?а арнал?ан ?дістеме.
М.Е. Литвак ?дістемесі
Стрессті? пайда болу себептері. (слайд)
- Физиологиялы?;
- Уа?ытты жетіспеушілігіне байланысты ж?мыс,
- а?паратты? шамадан тысты?ы;
- Т?л?а?а ?жымды? ?ысым;
- ?зіне ж?не ?орша?ан ортаны? ?міріне ?ауіп т?ндіретін ж?мыс
- Міндетті т?рде шектелу
- ?мірде ма?сатты? болмауы
- Болып жат?ан жа?даяттарды ?алып?а келтіре алмау
Стрессті? адам психологиясына кері ?сері, стресс формуласы (слайд)
Стрессті? пайда болуыны? бір себебі — уа?ыт жетіспеушілігі., ж?мысты? шамадан тыс к?птігі.
Тайм менеджмент туралы пайдалы ке?ес, жатты?улар. (слайд)
Стресс белгілері
Психофизиологиялы? топ:
— ?немі шарша??ылы? сезімі;
— Эмоционалды ден саулы?ыны? аз?ыруы (истощения);
— Сырт?ы ортада?ы ?згерістерге байланысты ?абылдауы мен белсенділіктегі ?згерістер;
— Себепсіз басты? ауруы мен ?ан ?ысымыны? к?терілуі;
— ас?азан-ішек ауруларыны? трактаттарыны? ?озуы;
— Жыныс ?ызметіндегі б?зылыстар;
— Дене массасыны? к?рт азаю немесе ?л?аюы;
— Толы?ымен немесе сирек ?й?ыны? б?зылуы;
— ?й?ылы ояу ж?ру;
— Физикалы? ж?не эмоционалды жа?дайларда?ы тыныс алуды? ?иындауы
Стресске ?арсы т?ру факторлары
- ?з денсаулы?ын к?ту;
- ?з-?зін жо?ары ба?алау;
- ?зіне ж?не ?з ?абілеттеріне деген сенімділік;
- Стресске ?арсы т?ра алу;
- Ашы? ?арым- ?атынас?а т?се білу;
- ?з-?зін бас?ару;
- Оптимизм;
Стресстен арылу?а арнал?ан психологиялы? тренинг-жатты?улар. (слайд)
- «?кпені еріту» релаксация
- «Аквариум» жатты?уы
- «?мір ше?бері» тренингі.
- «ХА ж?не Кеспе» жатты?улары
Жалпы ?йел адам мен ер адам психологиясыны? айырмашылы?ы.
Зерттеу бойынша ?йел адамдар ер адамдар?а ?ара?анда ?за? ?мір с?реді екен. Психологтарды? зерттеуі бойынша, ?йелдер ??гімеге жа?ын, жылау?а дайын т?рады. Сол ар?ылы іштегі барлы? жа?ымсыз эмоция, энергияларын к?з жасы ар?ылы, сырын б?лісіу ар?ылы сырт?а шы?арып отырады. Ал ер адамдар барлы?ын ішке са?тайды, олар жыламайды не ?йелдер сия?ты ?сек ??гімеде жа?ын емес. Б?дан шы?атын ?орытынды: ер адамдар?а айтар ке?есіміз, арасында жылап ал?андарыныз д?рыс.
- Егер м?селе уа?ытында шешілмесе ол – стресске ?шырайды,
- Стресс уа?ытында шешілмесе, оны? арты депрессия?а ?шырайды,
- Депррессия – невроз?а,
- Невроз – соматикалы? аурулар?а ?шыратады. (эпелепция, олигофрения ж?не т.б. )
- Сонды?тан стрессті? алдын алу ?шін, м?селені уа?ытында шешекен д?рыс.
?БТ кезіндегі стрессті? алдын алу жолдары (слайд)
Психологиялы? ке?ес
- ?БТ-?а кірер кезде ?олдары?ыз?а 0,5 л без газ минералды су немесе к?к шай алып кірі?із. Себебі ?рбір тамшы су, адам бойында?ы стрессті басып отырады.
- ?БТ-?а кірер кезде стресске ?шырамас ?шін, мынадай т?сінік ?алыптастыр?ан ж?н: “Мен ж?й ?ана осы уа?ыт?а дейін ал?ан білімімді тексеруге келдім деп ?абылда?ыз”.
- ?БТ-?а бар?ан кезде жа?ымсыз эмоция?а берілген, мазасызданып, ?ор?ып, стресске ?шыра?ан о?ушыны? ?асына еш уа?ытта жолама?ыз, ?йткені адам бойында?ы жа?ымсыз эмоция екінші адам?а беріліп, ол адам?а да жа?ымсыз эмоция тудырады. Шама келгенше к??ілді ж?не ?зіне сенімді о?ушылармен бірге болу?а тырыс.
- ?алымдарды? зерттеуі бойынша, стресс кезінде барлы? а?парат б??атталып ?алады екен. Сонды?тан ?БТ-?а барар кезде еште?еден ?оры?пай, ?зі?ізге сенімді т?рде кіруі?із ?ажет.
- ?БТ-?а кірер кезде барлы?ын білетін адам сия?ты, ?зі?ізге сенімді, басы?ызды тік к?теріп кірі?із. Ол сезім ?зі?ізге деген сенімділікті береді ж?не стрессті? алдын алады.
Источник